Tại các thành phố lớn như Hà Nội và Hồ Chí Minh, tình trạng ô nhiễm không khí thường gây ra lo ngại vì tác động tiêu cực đến sức khỏe của con người do các phân tử bụi mịn. Vì vậy, cần hiểu rõ về bụi mịn là gì (PM), mức độ nguy hiểm của chúng và cách kiểm tra chỉ số bụi mịn bằng điện thoại hoặc laptop. Tất cả những thông tin này sẽ được trình bày trong bài viết dưới đây!
Khái niệm bụi mịn là gì?
Theo định nghĩa của Cục Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ, bụi mịn, hay còn được viết tắt là PM – Particulate Matter, là các phân tử vô cơ hoặc hữu cơ lơ lửng trong không khí, có nguồn gốc từ bụi, đất, bồ hóng, và chủ yếu xuất phát từ khói do đốt cháy các nhiên liệu hữu cơ trong công nghiệp hay phương tiện giao thông.
Các hạt bụi mịn có kích thước đa dạng, từ các hạt có thể nhìn thấy bằng mắt thường đến những phân tử gần như vô hình. Kích thước của các hạt bụi mịn thường được ghi sau từ viết tắt PM và được đo bằng đơn vị µm (micromet).
Bụi mịn PM10, PM2.5
Để rõ ràng hơn về kích thước và nguy hiểm của các hạt bụi mịn, ta có thể trình bày như sau:
- Bụi mịn PM10: Đây là loại bụi mịn có kích thước từ 2.5 – 10µm. So với đường kính của sợi tóc (50 – 70µm), các hạt bụi này khá nhỏ và khó nhìn thấy bằng mắt thường. Tuy nhiên, chúng chỉ tích tụ trên phổi nên nguy hiểm không cao bằng PM2.5.
- Bụi mịn PM2.5: Loại bụi mịn này có kích thước từ 1.0 – 2.5µm. Vì kích thước nhỏ hơn, chúng có khả năng thâm nhập vào đường hô hấp và hít thở, thâm nhập vào đường máu. Bên cạnh đó, nhiều loại bụi mịn này còn có độc tính và có thể gây hại đến sức khỏe của con người.
- Bụi siêu mịn PM1.0: Đây là loại bụi mịn mới được nhiều nhà khoa học phát hiện có kích thước nhỏ hơn 1.0µm. Bụi siêu mịn này có khả năng tấn công vào phế nang một cách dễ dàng và có thể tác động mạnh lên tế bào hay ADN của cơ thể con người, gây hại đến sức khỏe.
Tác hại của bụi mịn đến sức khỏe của con người như thế nào?
Bụi mịn gây ra những tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe của con người. Các tác hại bao gồm:
- Gây ra các bệnh liên quan đến hệ hô hấp: Tiếp xúc lâu dài với không khí có chất lượng tệ có thể dẫn đến các bệnh liên quan đến hệ hô hấp, chẳng hạn như viêm phế quản mãn tính, suy nhược chức năng của phổi, bệnh hen suyễn và ung thư phổi.
- Gây độc đến các hệ cơ quan khác: Ngoài hệ hô hấp, bụi mịn cũng có thể gây ảnh hưởng đến các hệ cơ quan khác của cơ thể, chẳng hạn như hệ tuần hoàn, hệ thần kinh và hệ sinh sản. Tiếp xúc lâu dài với bụi mịn có thể gây rối loạn cho các con đường chuyển hoá trong cơ thể, dễ dẫn đến các bệnh khác.
- Gây ảnh hưởng đến tế bào và phân tử ADN: Trong quá trình tiếp xúc với bụi mịn, cơ thể sản sinh ra các gốc tự do, gây nguy hiểm đến tế bào và các phân tử quan trọng nhất của cơ thể như ADN. Tiếp xúc lâu dài với bụi mịn có thể tăng nguy cơ đột biến, dễ gây ra các khối u ung thư.
- Gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ: Người mẹ tiếp xúc thường xuyên với bụi mịn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi, gây ra các tình trạng như hụt cân, tự kỷ và suy nhược thần kinh khi trẻ mới sinh ra.
Cách giảm tác động của ô nhiễm không khí
Để hạn chế tác động của bụi mịn đến sức khỏe, có một số biện pháp bạn có thể thực hiện, bao gồm:
- Đeo khẩu trang N95: Bụi mịn PM2.5 có thể ngăn chặn được phần lớn bụi mịn vào trong hệ hô hấp của cơ thể, vì vậy bạn nên trang bị khẩu trang N95 mỗi khi ra đường.
- Sử dụng các thiết bị lọc không khí: Bạn nên sắm máy lọc không khí để tăng chất lượng không khí trong gia đình. Bên cạnh đó, trồng các loại cây cảnh trong nhà cũng có thể cải thiện phần nào chất lượng không khí.
- Sử dụng các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa: Trà xanh, rau củ và trái cây có chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp cơ thể chống lại sự sản sinh của các gốc tự do do tiếp xúc lâu dài với bụi mịn.
- Sử dụng các phương tiện công cộng: Tăng cường sử dụng các phương tiện công cộng sẽ giúp giảm áp lực cho các tuyến giao thông tại thành phố, đồng thời giảm thiểu lượng khói thải phát sinh. Tuy nhiên, việc cải thiện chất lượng không khí ở các thành phố lớn là điều không thể thực hiện ngay được.
Đây là phần kết thúc của bài viết về bụi mịn là gì và cách đo chỉ số bụi mịn qua thiết bị điện tử. Chúng tôi hy vọng thông tin trong bài viết sẽ hữu ích cho bạn. Cảm ơn bạn đã đọc, hy vọng sẽ gặp lại bạn trong các bài viết tiếp theo!
>> Xem thêm:
